Chiếc nón lá Việt Nam mộc mạc, giản dị bao đời nay không chỉ là vật dụng thân thiết gắn bó với đời sống hàng ngày của mỗi người dân, trở thành biểu tượng đặc trưng cho cái đẹp của người phụ nữ Việt thuần phác, chăm chỉ và không kém phần duyên dáng, chiếc nón còn là khởi nguồn sáng tác cho biết bao tác phẩm thơ ca, nhạc, họa xưa nay. Những năm gần đây, chiếc nón lá còn trở thành quà tặng lưu niệm du lịch rất được ưa chuộng tại nhiều nơi. Cùng với chiếc nón, hoạt động nghề làm nón đã thu hút không ít du khách tới tham quan, trải nghiệm.

Du lịch làng nghề truyền thống, trong đó có làng nghề chằm nón, thực sự đã trở thành một sản phẩm hấp dẫn ở nhiều địa phương trên cả nước. Qua khảo sát và xây dựng sản phẩm, du lịch Phú Thọ cũng đã bước đầu đưa vào hoạt động du lịch tham quan trải nghiệm làng nghề nón lá tại làng Rền, xã Gia Thanh, huyện Phù Ninh. Đến nay làng nghề đã đón hàng trăm đoàn khách với số lượng hơn 3000 lượt người, trong đó đặc biệt chú ý là du khách quốc tế đến Phú Thọ theo tuyến đường sông trong chương trình hợp tác phát triển đón khách du lịch quốc tế giữa Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch Phú Thọ với Công ty Du lịch và Thương mại Trải nghiệm Châu Á thực hiện từ giữa năm 2015. Lịch đoàn khách đã đặt trước kéo dài đến năm 2019 và sẽ tiếp tục triển khai các năm tiếp theo đều đặn với trung bình từ 3-4 đoàn mỗi tháng.

Đoàn khách tìm hiểu về nghề làm nón lá tại Gia Thanh (Ảnh: Xuân Hương)

Không biết làng nghề Nón Gia Thanh có từ bao giờ, nhưng theo người dân thì nghề làm nón ở địa phương đã có ngót gần 100 năm nay, là một vùng quê nằm ven bờ sông Lô thơ mộng. Nơi đây hiện có tới trên 80% số hộ và nhân khẩu làm nghề đan Nón. Từ các trẻ nhỏ 7-8 tuổi đến các cụ già trên 80 tuổi đều có thể cầm kim khâu Nón.

Du khách đi bộ tham quan và trải nghiệm làng nón lá Gia Thanh sẽ thấy được cuộc sống yên bình của người dân, bên những con đường quanh co dẫn vào làng hai bên là cánh đồng và những ngôi nhà mái ngói nằm san sát nhau. Chiếc nón lá đơn sơ mộc mạc tưởng chừng như đơn giản nhưng khi đến đây du khách được tận mắt chứng kiến và tham gia vào một công đoạn nào đó để làm nên một chiếc nón như là lá, nức nón… sẽ hiểu thêm sự tỉ mỉ, khéo léo từ những đôi bàn tay người nông dân chịu thương chịu khó. Trung bình một chiếc nón lá bán ra có giá từ 50-60 nghìn đồng. Du khách sẽ được hiểu thêm về những tập tục, văn hoá và đời sống sinh hoạt vô cùng mộc mạc, giản dị của người dân địa phương được thưởng thức những món quà dân dã như chuối tiêu ăn kèm với lạc, vào mùa hồng chín còn được thưởng thức thứ quả đặc sản của vùng này ngay tại vườn.

Đoàn khách đi bộ tham quan khung cảnh làng xóm ( Ảnh: Xuân Hương)

Bên cạnh nghề nông, điều kiện của người dân làng Nón ngày nay đã khấm khá lên nhờ nghề thủ công truyền thống làm ra sản phẩm Nón lá rất được chuộng dùng này. Mỗi đoàn khách về đây tham quan cũng đều mua về làm quà với chiếc Nón được khâu tỉ mỉ đầy chắc khoẻ, mỗi chiếc nón nếu dùng đúng chức năng của nó cũng phải được 3-4 năm. Du khách quốc tế rất thích thú khi đến làng nghề nón lá Gia Thanh một phần vì sự hấp dẫn của hoạt động trải nghiệm ở đây, phần khác còn vì họ cảm nhận được tình cảm ấm áp, sự thân thiện, bình dị, mến khách của bà con nơi làng Nón dành cho họ. Bà Ploch Hilary một du khách đến từ Mỹ đã trầm trồ thốt lên:“ Tôi không nghĩ rằng chiếc nón lại được làm hoàn toàn thủ công như thế này. Đến đây được nhìn thấy tận mắt và được người dân đầy thân thiện chỉ cho thấy từng bước làm ra chiếc nón tôi đã bị thuyết phục. Những người phụ nữ ở đây rất hiền và đẹp nữa!”

Du khách Quốc tế trải nghiệm làm Nón lá tại Gia Thanh( Ảnh: Xuân Hương)

Hình ảnh các bà, các mẹ ngồi quây quần dưới hiên nhà khâu Nón lá đã để lại cho du khách cảm giác thư thái, bình yên trên quê hương đất Tổ. Đến làng Nón vào mùa nông nhàn du khách dễ dàng bắt gặp cảnh trong nhà, ngoài cổng các bà, các chị, các em nhỏ ngồi quây quần bên nhau khâu nón. Tay làm, miệng nói, những người thợ làm việc trong không khí rôm rả, ấm áp tình làng xóm.

Một góc cảnh làm nón (Ảnh Xuân Hương)

Chiếc nón lá đơn sơ, mộc mạc tưởng chừng rất đơn giản nhưng bên trong đó là sự kỳ công, khéo léo, công phu bởi đôi bàn tay chân chất của người dân nơi đây. Trong tương lai cùng với sự phát triển của hoạt động du lịch trải nghiệm, du lịch làng nghề truyền thống sẽ mang lại nguồn thu nhập ổn định và nâng cao đời sống sinh hoạt cho người dân, góp phần gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hoá truyền thống vốn có của quê hương. Đây là hướng đi đúng cho phát triển các làng nghề gắn với hoạt động du lịch mang lại giá trị kinh tế cao. Trong tương lai hi vọng làng nghề Nón lá Gia Thanh sẽ được quan tâm đầu tư để trở thành điểm du lịch làng nghề hấp dẫn của tỉnh Phú Thọ, đặc biệt đối với khách du lịch quốc tế./.

Nguyễn Nga – Trung tâm Thông tin xúc tiến Du lịch