Làng nón Gia Thanh là điểm đến đặc biệt khi chỉ đón các đoàn khách quốc tế của tour du lịch trên sông.

PTĐT – Sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, đa dạng mang đậm bản sắc của miền đất cội nguồn, lại có điều kiện tự nhiên ưu đãi với 3 con sông lớn bao quanh là sông Lô, sông Thao và sông Đà nên Phú Thọ hội tụ đủ những điều kiện cơ bản để hình thành nên một loại hình du lịch “khó tính” nhưng cũng rất hấp dẫn là du lịch đường sông. Và từ năm 2015, du lịch đường sông đã bắt đầu được đưa vào khai thác với đối tượng phục vụ chủ yếu là du khách quốc tế. Qua 4 năm hoạt động thực tế, du lịch đường sông bước đầu đã khẳng định được vị thế của mình và mở ra thêm những triển vọng mới cho ngành du lịch Đất Tổ.

Với một nền văn hóa đậm đà bản sắc của miền quê Tổ cội nguồn dân tộc, Phú Thọ nhanh chóng được các doanh nghiệp lữ hành, các công ty tàu thủy phát hiện và đưa vào khai thác. Được sự hỗ trợ của Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch tỉnh, các điểm đến được thiết kế một cách hài hòa vừa khai thác được những giá trị văn hóa truyền thống vừa thể hiện được đời sống sinh hoạt của người dân miền đất trung du. Theo đó, tour du lịch trên sông thường được bắt đầu từ Quảng Ninh hoặc Hòa Bình, sau khi đưa du khách trải nghiệm các điểm đến mang đặc trưng của đời sống cư dân vùng ven sông Hồng, sông Đà tàu vào đất Phú Thọ du khách sẽ được giới thiệu những điểm đến khắc họa đậm nét các giá trị văn hóa cổ của miền đất cội nguồn cũng như các làng nghề đặc trưng của miền đất đồi trung du. Đó là: Hát Xoan làng cổ ở Hùng Lô, Đình Thét Kim Đức; thăm quan làng nghề ở Hùng Lô (Việt Trì), Gia Thanh (Phù Ninh) và tùy từng nhà tàu có thể sẽ đưa khách thăm Đền Tam Giang – Bạch Hạc (Việt Trì).

Sau nhiều năm được đưa vào khai thác, Hát Xoan làng cổ giờ đã trở thành món “đặc sản” hấp dẫn du khách cả trong và ngoài nước liên tục tìm về làng cổ Hùng Lô để trải nghiệm. Tuy nhiên ít người biết rằng, du lịch trên sông chính là lý do để Hát Xoan làng cổ ra đời và phát triển như hôm nay. Sau khi Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch ra đời năm 2014, sản phẩm đầu tiên Trung tâm liên kết với doanh nghiệp thiết kế nên chính là du lịch trên sông. Nhằm quảng bá di sản Hát Xoan trong cộng đồng xã hội và nhất là với bạn bè năm châu, Trung tâm đã phối hợp với các công ty lữ hành trong nước tổ chức đưa khách quốc tế đi theo đường sông – là những đối tượng có nhu cầu tìm hiểu và trải nghiệm văn hóa truyền thống của các miền đất khác nhau, về Đất Tổ để thưởng thức Hát Xoan tại đình cổ Hùng Lô. Di sản Hát Xoan khi được trình diễn trong một không gian cũ kỹ, cổ xưa như Đình làng Hùng Lô đã tái hiện gần như trọn vẹn được nét độc đáo, sự linh thiêng của các điệu hát thờ. Chính điều này tạo nên sức hút đặc biệt đối với các vị khách ngoại quốc vốn rất tò mò muốn tìm hiểu về truyền thống xa xưa của một dân tộc có chung nguồn cội. Từ sự háo hức của các vị khách quốc tế, các công ty lữ hành đã thấy được ý nghĩa của một sản phẩm du lịch đặc trưng của riêng miền đất Tổ nên Hát Xoan làng cổ đã ra đời phục vụ nhu cầu thăm quan, tìm hiểu của các đoàn khách nội địa. Cùng với kết hợp thăm quan làng nghề làm bún mỳ, bánh chưng bánh giầy, làng cổ Hùng Lô và làng nón Gia Thanh, tour du lịch trên sông đã giúp khắc họa được phần nào nét văn hóa truyền thống cùng đời sống của người dân vùng đất Tổ đến với du khách.

Không chỉ tạo điều kiện phát triển đa dạng các loại hình du lịch, du lịch trên sông còn góp phần đáng kể vào việc duy trì và phát triển các làng nghề truyền thống theo hướng ổn định, hiệu quả. Làng nghề bún bánh Hùng Lô từ lâu vẫn được biết đến là một làng nghề phát triển đi kèm với những hệ lụy về môi trường khá phức tạp. Nhưng từ khi trở thành điểm thăm quan du lịch, người dân làng nghề đã có ý thức hơn trong việc gìn giữ bảo vệ môi trường. Các sản phẩm làng nghề cũng được nâng cao về chất lượng từ chỗ chỉ là các sản phẩm thương mại thuần túy giờ đã trở thành các sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương nên các vấn đề bản quyền, nhãn mác, chất lượng sản phẩm cũng được làng nghề chú trọng hơn. Tương tự là làng nón Gia Thanh. Trong một thời gian dài nghề khâu nón lá tưởng như thất truyền khi sản phẩm tiêu thụ ngày một sụt giảm. Tuy nhiên từ khi trở thành điểm đến của tour du lịch trên sông, bà con làng nón Gia Thanh khi bán được sản phẩm cho du khách và được các đoàn thanh toán tiền thăm quan nên cũng đã có thêm thu nhập để yên tâm làm nghề. Việc làm nón từ khi trở thành sản phẩm “trình diễn” cũng được trau chuốt nhiều hơn nên sản phẩm làm ra cũng đẹp hơn, tiêu thụ được nhiều hơn. Không có gì là quá khi nói rằng chính du lịch trên sông bước đầu đã góp phần lưu giữ các làng nghề truyền thống của địa phương.

Tuy nhiên bên cạnh rất nhiều cơ hội được mở ra, thì du lịch trên sông cũng gặp phải không ít những khó khăn, thách thức trực tiếp tác động đến hiệu quả khai thác của loại hình du lịch hết sức đặc thù này. Đó là các địa phương chưa quan tâm đầu tư cho những điểm đến đặc thù. Hiện tại ngoài hai điểm Hùng Lô và Gia Thanh thì tour du lịch trên sông vẫn chưa xây dựng thêm được những điểm thăm quan mới. Thực tế đối tượng của khách du lịch đường sông đến nay vẫn 100% là du khách nước ngoài – là những đối tượng có thu nhập cao, có nhiều thời gian và có nhu cầu tìm hiểu đời sống văn hóa của người bản xứ, nên những điểm đến hiện nay về cơ bản đáp ứng nhu cầu của họ. Tuy nhiên về lâu dài, khi các đối tượng khách du lịch mở rộng thì cần có những điểm thăm quan phong phú hơn, đáp ứng được đa dạng các nhu cầu của du khách. Chính vì sự hạn chế của điểm thăm quan, nên khách du lịch đường sông dù duy trì khá đều nhưng mới chỉ dừng lại ở 1-2 đoàn/tháng. Ngoài ra, vì chưa thực sự phát triển, nên hoạt động đầu tư cũng chưa được chú trọng đã phần nào ảnh hưởng đến loại hình du lịch đang ở giai đoạn khởi phát này. Việc thiếu các bến tàu được cấp phép và được đầu tư bài bản phần nào cho thấy du lịch trên sông dù mang nhiều ý nghĩa nhưng vẫn thiếu chuyên nghiệp, khó có điều kiện để khuếch trương và phát triển.

Để du lịch trên sông thực sự hấp dẫn không chỉ du khách nước ngoài mà cả khách du lịch trong nước, các địa phương cần phải quan tâm đầu tư thêm nhiều điểm thăm quan mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền. Mặt khác, cần phải đầu tư những bến tàu khách an toàn nhưng không kém phần độc đáo là điểm nhấn trong hành trình khám phá trải nghiệm những miền quê mới của du khách.

(Theo: Kim Thư – http://baophutho.vn)